| سه کشور اسراییل، لبنان و قبرس درگیر مناقشات بحری و بهره‌برداری از ذخایر نفت و گاز طبیعی آب‌های ساحلی‌شان هستند. واشنگتن تلاش میکند تا پیشنهادی ارایه کرده و این اختلافات حل شوند. به گزارش فارس، اندیشکده «واشنگتن»، در مقاله‌ای به قلم «سایمون هندرسون»، مدیر برنامه سیاست خلیج فارس و انرژی در اندیشکده واشنگتن، می‌نویسد: ذخایر گازی شرق مدیترانه منبع مشکلات و چالش‌های بسیاری برای سه کشور اسرائیل، لبنان و قبرس بوده و هنوز هم این مناقشات حل نشده است.دو کشور اسراییل و لبنان نیز علاقه‌ای به پیشنهاد واشنگتن ابراز نکرده‌اند، اما فقدان روابط دیپلماتیک نباید مانع توافقات بحری شود. مذاکرات مقامات لبنان و قبرس در جهت حل مناقشات بحری بوده است تلاش‌هایی که با میانجیگری آمریکا برای باز کردن گره مشکل بین سه کشور صورت گرفته می‌تواند کمک بزرگی به گسترش اکتشافات مربوط به گاز طبیعی باشد. مذاکرات دیروز بیروت بین «میشل سلیمان»، رئیس جمهور لبنان و «دیمیتریس کریستوفیاس» رئیس جمهور قبرس، می‌تواند نقطه عطفی در مناقشات مرزی ساحلی باشد که روابط بین این دو کشور را سال‌ها تیره ساخته است. اما مسایل پیچیده‌اند و «سلیمان» پس از این جلسه تنها به اظهاراتی محافظه‌کارانه بسنده کرد: «ما اولویت اصلی را مسأله گاز و نفتی که در آبهایمان موجود است قرار دادیم و توافق کردیم که همکاری بیشتری برای صورت‌بندی اصول و ابزار مناسب و لازم برای استخراج این منابع داشته باشیم». ذخایر نفت و گاز کافی برای کشورهای درگیر موجود است مشکل از دو توافق مرزهای بحری اخیری نشأت می‌گیرد که قبرس در سال 2007 با لبنان و در سال 2010 با اسراییل در مذاکراتش داشت.این توافقات به محدوده اقتصادی انحصاری دو کشور مناطق ساحلی‌ای که در آن می‌توانند ادعای مالکیت هرگونه ذخایر نفت و گاز طبیعی را مطرح کنند،شکل می‌بخشد.اکتشافات اخیر در آب‌های ساحلی اسراییل و ساحل جنوبی قبرس آنقدر گاز در اختیار هر کشور می‌گذارد که هم بتوانند پاسخگوی چندین دهه تقاضای داخلی باشند و هم مقداری اضافی که بتوانند صادر کنند.لبنانی که دست به گریبان اقتصاد ضعیف و کمبود انرژی است به زودی اجازه حفاری در آب‌های ساحلی‌اش را صادر خواهد کرد. تیرگی روابط بین لبنان و اسراییل، مانع مذاکره است تحت کنوانسیون بین‌المللی قوانین بحری، هر کشور مجاز است مدعی بهره‌برداری اقتصادی از محدوده آب‌هایی شود که تا 200 میل دریایی از ساحلش گسترده می‌شوند.وقتی فاصله کشور دیگر کمتر از 400 میل دریایی است (همچنان که فاصله قبرس از لبنان و اسراییل است)، از دولت‌ها انتظار می‌رود که در مورد خطوط مورد توافق و پذیرش دو طرف مذاکره کنند.این مسأله در مورد کشورهایی با خطوط ساحلی مجاور هم، مثل دو کشور اسراییل و لبنان، نیز صادق است، هرچند که با توجه به فقدان بلندمدت روابط دیپلماتیک، هیچ گفتگویی بین این دو کشور صورت نگرفته است. (اسراییل کنوانسیون بین‌المللی قوانین بحری را امضا نکرده، اما بیشتر مفاد آن را پذیرفته است). علیرغم توافقات صورت گرفته، باز یک منطقه بحری مثلثی شکل محل مناقشه است چالش دیپلماتیک پیش رو این است که قبرس و لبنان بر سر مرزی بحری توافق کرده‌اند که تا جنوب و نقطه‌ای که با عنوان «نقطه 1» مشخص شده، کشیده می‌شود؛ سپس قبرس در مورد خطی ساحلی با اسرائیل مذاکره کرد که از نقطه 1 آغاز می‌شود و از آنجا به سمت جنوب می‌رود.با این حال، در قوانین کنوانسیون بین‌المللی قوانین بحری برای چنین موقعیتی آمده که مرزهای بحری قبرس با اسراییل و لبنان باید در نقطه‌ای قطع شود که فاصله‌اش از هر سه کشور مساوی باشد، یعنی نقطه‌ای که حدود 11 مایل جنوبی نقطه 1 خواهد بود.نتیجه اینکه یک منطقه بحری مثلثی شکل به مساحت 300 مایل مربع مورد مناقشه و درگیری است. لبنان و اسراییل به پیشنهاد واشنگتن ابراز علاقه نکردند تا کنون، هیچ‌کدام از اکتشافات گازی اسراییل در منطقه مورد مناقشه یا نزدیک به آن نبوده است، هرچند که حزب‌الله ادعایی خلاف این دارد.اما ممکن است که با ادامه اکتشافات وضعیت فرق کند. دیپلماسی آمریکا برنامه‌ای ریخته که ظاهراً تفاوت بین مدعیات اسراییل و لبنان را برطرف می‌سازد،اما جزئیات این برنامه هنوز فاش نشده است.روشن است که اگر هر دو کشور اظهاراتی دوجانبه و همزمان درباره خطوط بحری‌شان به سازمان ملل ارائه دهند، فقدان روابط بین دو کشور نباید مانع توافق بین آنها شود. ولی هیچ‌کدام از دولت‌ها اشتیاقی نسبت به پیشنهاد واشنگتن ابراز نکرده است. ذخایر گازی شرق مدیترانه مشکلاتی به بار آورده که واشنگتن امید به حلشان دارد سفر «کریستوفیاس» (چپ‌گرای در روسیه تحصیل کرده‌ای که بعید است ماه آینده مجدداً انتخاب شود) تا حدی به دلیل نگرانی بابت میراثش بود.قبرس وضعیت مالی بدی دارد و باید در انتظار کمک مالی اتحادیه اروپا باشد. این جزیره اغلب از درگیری در مسایل خاورمیانه سرباز می‌زند،اما اخیراً یکی از عوامل لبنانی-سوئدی حزب‌الله به جرم هدف قرار دادن گردشگران اسراییلی در قبرس در این کشور محاکمه شده است.با توجه به چالش‌های دیگری که حول ذخایر گازی شرق مدیترانه است،از جمله امتناع ترکیه از به رسمیت شناختن قبرس و محکوم کردن توافق بحری قبرس- اسرائیل- واشنگتن، بی‌شک امیدوار بوده که جلسه دیروز بیروت دردسری درست نکند. |
↧
تلاش آمریکا برای سو استفاده از بحران انرژی خاورمیانه
↧